علت سفت شدن شکم در هر سه ماهه از بارداری

معمولا دوران بارداری لحظات لذت بخشی در زندگی خانم ها محسوب می شوند اما در عین حال با تجربه موارد جدید و علائم جسمانی زیادی هم همراه است. یکی از این علائم، سفت شدن شکم است که خانم در دوران بارداری تجربه می کند.

دلایل بسیاری برای سفت شدن شکم در بارداری وجود دارد و این دلایل بسته به هر کدام از سه ماهه های بارداری متفاوت است.

در این مقاله از سایت دکتر چک به عوامل ناشی از سفت شدن شکم در دوران بارداری و همین طور زمان مراجعه به پزشک اشاره کرده ایم.

سفت شدن شکم در سه ماهه اول بارداری

دلایل بسیاری برای سفت شدن شکم در سه ماهه اول بارداری وجود دارد که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد.

کش آمدن

از آن جایی که در طول سه ماهه اول بارداری رحم به سرعت در حال رشد و کش آمدن است و می خواهد رویان در حال رشد را در خود جای دهد، فرد با نوعی درد شکمی یا انقباض، تیر کشیدن یا تیز مواجه می شود. علت این دردها، کش آمدن و بزرگ شدن رباط ها و دیگر بافت های بدن است.

باد معده یا یبوست

درد ناشی از باد معده در دوران بارداری یکی از مشکلات شایع دیگر است که باعث انقباض یا تیر کشیدن در قسمت شکم شده و بسیار دردناک است.

یکی دیگر از مشکلات شایع در روزهای اوایل بارداری یبوست است. تغییرات هورمونی که در دوران بارداری ایجاد می شود، سرعت حرکت غذا در مجرای گوارش را کند می کند.

علاوه بر این، آهن موجود در برخی از ویتامین های پیش از تولد نیز باعث سفت شدن مدفوع شده و دفع آن را سخت می کند. باد معده و یبوست هر دو باعث سفت شدن شکم می شوند.

سقط جنین

به ندرت پیش می آید که سفت شدن شکم ناشی از سقط جنین باشد که معمولا پیش از هفته بیستم بارداری ایجاد می شود.

البته سقط جنین بیشتر تا قبل از هفته دوازدهم بارداری اتفاق می افتد. از جمله دیگر علائم و نشانه های سقط جنین می توان به این موارد اشاره کرد:

• درد خفیف تا شدید در قسمت کمر.
• خونریزی های واژنی که قهوه ای یا قرمز کم رنگ هستند.
• انقباض.
• ترشحات واژنی.
• کم شدن علائم یا نشانه های دوران بارداری مانند حالت تهوع صبحگاهی یا احساس درد در سینه.

علائم و نشانه های ناشی از سقط جنین بین افراد متفاوت است و گاهی اوقات، فرد اصلا هیچ نشانه ای تجربه نمی کند. خانم باردار در این مدت باید به طور منظم زیر نظر پزشک باشد تا روند رشد نوزاد به دقت بررسی شود.

اگر روزهای اول بارداری است و خانم باردار با مواردی مثل خونریزی واژنی، علی الخصوص اگر خونریزی شبیه به عادت ماهانه یا قرمز رنگ بود، مواجه شد باید به پزشک مراجعه کنید.

سفت شدن شکم در سه ماهه دوم بارداری

علائمی مانند کش آمدن، انقباض و دردهای شدید تا سه ماهه دوم بارداری ادامه پیدا می کنند که به آن ها درد رباط گرد گفته می شود. رباط های گرد در هر دو طرف رحم قرار گرفته اند و رحم را به کشاله ران متصل می کنند.

در دوران بارداری، رباط ها کش می آیند زیرا رحم بزرگ می شوند و از این رو باعث ایجاد دردهای شدید می شود. اغلب وقتی که حالت قرار گرفتن خانم باردار تغییر می کند، مثلا نشسته است و بلند یا خم می شود، این درد ایجاد می شود.

اکثر خانم ها در دوران سه ماهه دوم بارداری با سفت شدن شکم و انقباض ها مواجه می شوند؛ دوره ای در حدود هفته های چهاردم تا بیست و هشتم بارداری. به این انقباض ها، براکستون هیکس، زایمان اشتباه یا انقباض های تمرینی گفته می شود.

هدف از انقباض های براکستون هیکس، آماده کردن نوزاد برای زایمان است. تصور بر این است که در نتیجه این انقباض ها، ماهیچه قرار گرفته در رحم سفت شده و جریان خون در جفت را تقویت کند.

انقباض های براکستون هیکس کاملا نرمال و طبیعی هستند و معمولا بعد از 30 تا 60 ثانیه از بین می روند؛ اما ممکن است که تا 2 دقیقه هم ادامه داشته باشند. میزان درد این انقباض ها به اندازه انقباض های معمولی نیست اما باز هم دردناک و ناراحت کننده هستند.

از جمله مواردی که این انقباض ها را بدتر یا تحریک می کنند می توان به این موارد اشاره کرد:

• رابطه جنسی در بارداری یا رسیدن به ارگاسم
• دفع شدن آب بدن
• پر بودن مثانه
• لگد زدن های محکم نوزاد.

با وجود این که انقباض های براکستون هیکس در دوران بارداری شایع هستند باز هم بهتر است که در قرار ملاقات های پیش از تولد با پزشک حتما این موارد را ذکر کنید. پزشک مشخص می کند که این انقباض ها از نوع براکستون هیکس هستند یا نشانه ای از زایمان زودتر از موعد.

اگر هر کدام از شرایط زیر را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

• انقباض ها شدیدتر یا فاصله آن ها به یک دیگر نزدیک تر می شود
• با استراحت کردن یا نوشیدن آب انقباض ها از بین نمی روند
• موایع مایع از واژن خارج می شوند
• خونریزی از واژن.

پزشک باید هر کدام از این علائم را بررسی کرده تا مطمئن شود که خانم هیچ گونه مشکلی ندارد یا خطر زایمان زود هنگام وجود ندارد.

سفت شدن شکم در سه ماهه سوم بارداری

شدت و مدت زمان سفت شدن های شکم که با انقباض های براکستون هیکس همراه است، در سه ماهه سوم بارداری بیشتر می شود. خانم باردار این انقباض ها را بیشتر در هفته های آخر بارداری تجربه می کند زیرا رحم برای زایمان آماده می شود.

با این وجود، بهتر است که این انقباض ها را زیر نظر داشته باشید. اگر تعداد انقباض ها از چند عدد در ساعت بیشتر باشد، بهتر است که با پزشک صحبت کنید.

کارهایی ک خانم های باردار برای تسکین درد و سفت شدن می توانند انجام دهند عبارت اند از:

• نوشیدن چند لیوان آب: یکی از محرک های شایع که باعث انقباض براکستون هیکس می شود، از دست دادن آب می باشد. تا می توانید به میزان کافی آب مصرف کرده و تا چندین دقیقه استراحت کنید.
• دستشویی بروید: زمانی که مثانه پر باشد، تعداد انقباض های براکستون هیکس بیشتر می شود و گاهی اوقات تنها با دستشویی رفتن و خالی کردن مثانه می توان جلوی انقباض ها را گرفت.
• تغییر وضعیت: گاهی اوقات، وضعیت قرارگیری بدن باعث افزایش فشار روی رحم می شود و بروز این انقباض ها را تحریک می کند. وضعیت خود را تغییر داده یا دراز بکشید.
• دوش آب گرم گرفته یا حمام کنید: دوش آب گرم به آرام کردن ماهیچه ها، از جمله ماهیچه های قرار گرفته در رحم، کمک می کند.
• مصرف چای گیاهی یا شیر گرم: شیر گرم یا چای گیاهی هر دو باعث آرام کردن بدن و جذب آب می شود.

اگر هر کدام از این داروهای گیاهی را مصرف کردید اما سفت شدن شکم خوب نشد یا اگر تعداد انقباض ها از چهار عدد در یک ساعت بیشتر شد، حتما باید با پزشک صحبت کنید.

تفاوت میان انقباض های زایمان و براکستون هیکس

بیشتر خانم ها اگر انقباض های براکستون هیکس را تجربه کنند، باید با پزشک تماس گرفته یا به بیمارستان مراجعه کنند؛ علی الخصوص اگر روزهای پایانی بارداری شان باشد. همین طور که تعداد این انقباض ها و شدت آن ها بیشتر می شود، به روزهای زایمان نزدیک تر می شوید.

این دو انقباض چندین تفاوت با یک دیگر دارند که در جدول زیر به آن ها اشاره شده است:

از دیگر نشانه های ناشی از زایمان می توان به این موارد اشاره کرد:

• کمر درد یا انقباض
• ترشح مایعات از واژن
• ترشحات خونی واژن.

درست مانند همیشه و در موارد دیگر، در صورتی که هر گونه نگرانی یا سوالی دارید، باید حتما با پزشک تماس گرفته یا شخصا به بیمارستان مراجعه کنید.