علل و درمان عرق سرد
عرق سرد به عرق ناگهانی گفته می‌شود که دلیل آن گرما و یا فعالیت بدنی نیست. در پزشکی به عرق سرد دیافورسیس گفته می‌شود. عرق سرد در اثر عکس‌العمل بدن به استرس ایجاد می‌شود و به این حالت واکنش جنگ یا گریز می‌گویند. تشخیص عرق سرد در هنگام ارائه کمک های اولیه بسیار مهم است. عرق سرد در کنار دیگر علل شایع می‌تواند نشانه یک بیماری یا جراحت قابل‌توجه باشد.
علائم
چیزی که عرق سرد را از تعریق‌های معمول متمایز می‌کند کاری است که بیمار در هنگام شروع تعریق انجام می‌دهد .قطعاً پس از چند بار انجام حرکت پروانه یا شنا باید انتظار تعریق را داشته باشید؛ اما تعریق سرد تحت هر دمایی و به‌صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد.
گاهی تعریق در شب یعنی زمانی که بیمار در تلاش است که بخوابد، اتفاق می‌افتد. اغلب به این حالت تعریق شبانه گفته می‌شود؛ اما هیچ‌گونه تفاوت خاصی بین تعریق شبانه و عرق سرد وجود ندارد. همه این حالات دیافورسیس بوده و می‌توان آن را مشکل بزرگی دانست.
درمان
درمان خاصی برای عرق سرد وجود ندارد. برای رفع این عارضه بایستی علل زمینه‌ای بروز این حالت را درمان نمود. برای مثال چنانچه کمبود تنفس علت بروز تعریق باشد، کمک به بیمار جهت داشتن تنفسی بهتر و اکسیژن‌گیری بهتر می‌تواند به خشک شدن پوست کمک کند.
به‌عبارت‌دیگر، دیافورسیس مشکل نیست، بلکه نشانه یا علامتی از وجود یک مشکل است. تشخیص عرق سرد می‌تواند به تشخیص مشکل پیش از حاد شدن کمک کند.
علل شایع
هر چیزی که علت ایجاد واکنش بجنگ یا بگریز در بدن باشد می‌تواند باعث عرق سرد شود. کاری که برای رفع عرق سرد باید انجام داد به علت بروز آن بستگی دارد.
شوک
شوک به طرز خطرناکی جریان خون به مغز و دیگر اندام‌های حیاتی بدن را کم می‌کند. عدم خون‌رسانی باعث می گردد که اکسیژن و مواد مغذی کمتری به مغز برسد که این عامل باعث ایجاد استرس می شود. شوک عارضه‌ای است که جان فرد را تهدید می‌کند و تشخیص عرق سرد راهکاری مهم برای شناسایی شوک می‌باشد.
چنانچه فرد ناجی به بروز شوک مشکوک است می‌تواند به دنبال نشانه‌های دیگری از جمله تپش قلب ناگهانی و سریع، ضربان ضعیف، تنفس سریع (بیش از ۲۰ بار تنفس در دقیقه)، رنگ‌پریدگی و احساس ضعف یا سرگیجه در هنگام نشستن یا ایستادن باشد.
عرق سردی که پس از بروز آسیب‌دیدگی مثل تصادف رانندگی یا افتادن پیش می‌آید برای تماس با ۱۱۵ به‌اندازه کافی نگران‌کننده است. در این فاصله بگذارید بیمار به شکل صاف بر روی کمر خود دراز بکشد و پاهای او را حدود ۸ تا ۱۲ اینچ بالا نگه دارید.
نشانه ها و علائم شوک
عفونت
هر نوع عفونتی که باعث بروز تب شود، می‌تواند منجر به عرق سرد گردد. شایع است که با از بین رفتن تب و یا شروع به کاهش آن، عرق سرد آغاز شود. نوع بسیار شدید عفونت که سپسیس نامیده می‌شود می‌تواند منجر به شوک شده و در نتیجه منجر به بروز عرق سرد نیز می‌شود.
چنانچه عرق سرد بدون هیچ سابقه تب قبلی یا همراه با علائمی که در فوق برای شوک ذکر شد، بروز یافت با اورژانس تماس بگیرید.
سنکوپ
نوع دیگری از افت فشار خون به نام سنکوپ که اغلب باعث از هوش رفتن می گردد، می تواند منجر به دیافورسیس شود. بسیاری از افراد در هنگام داشتن حالت تهوع و سرگیجه شدید یا ناگهانی شروع به تعریق می کنند. این حالت بسیار شبیه شوک بوده و صاف خوابیدن بر روی کمر و بالا نگه داشتن پا موثر واقع می شود. در صورت دچار سنکوپ شدن با اورژانس تماس بگیرید.
درد ناشی از جراحت
درد شدید ناشی از جراحات شدید از قبیل شکستگی یا قطع عضو، می‌تواند منجر به عرق سرد شود. اگر بیمار با شکستگی قوزک پا دچار تعریق گردد به یقین می‌توان گفت که این فرد در حال تجربه درد طاقت‌فرسایی است و می‌تواند برای تسکین درد دارو مصرف کند.
چنانچه برای تسکین درد خود دارویی را مصرف کرده است جهت شرح وضعیت و گفتگو در مورد روش‌های جایگزین یا ایجاد تغییر در میزان دوز دارو با پزشک تماس بگیرید.
حمله قلبی
حمله قلبی می تواند منجر به عرق سرد شود. چنانچه عرق سرد همراه با درد و فشار قفسه سینه و یا احساس فشار در گردن و بازوها به سراغتان آمد با اورژانس تماس بگیرید. بیمار در زمانی که منتظر رسیدن آمبولانس است باید یک عدد آسپرین جویدنی مصرف کند.
تنگی نفس
تنگی نفس شدید منجر به فقدان اکسیژن در جریان خون می‌گردد. زمانی که مغز بیمار شروع به جستجوی اکسیژن می‌کند یک واکنش استرسی به جریان می‌افتد که باعث ایجاد عرق سرد در کنار دیگر علائم می‌گردد.
در بیماری که دچار عرق سرد شده به دنبال دیگر علائم تنگی نفس از جمله احساس خستگی در هنگام انجام ورزش بسیار سبک یا تنفس با لب جمع شده باشید. درصورتی‌که بیمار دستگاه اکسیژن دارد از روشن بودن آن اطمینان حاصل کنید و با اورژانس تماس بگیرید.
علل و درمان تنگی نفس
قند خون پایین
پایین بودن بیش از حد قند در خون (هیپوگلیسیمی) یک عارضه نسبتاً شایع در میان افراد مبتلا به دیابت است. مغز فقدان قند را درست به‌اندازه عدم وجود اکسیژن جدی و اورژانسی می‌داند. واکنش همان عرق سرد است.
چنانچه بیمار مبتلا به دیابت دچار گیجی است با اورژانس تماس گرفته و در صورت امکان گلوکوز برای وی تهیه کنید. چنانچه گلوکز در دسترستان نیست و بیمار می تواند چیزی بنوشد آب میوه را امتحان کنید.
ترس و نگرانی
در آخر، ترس و نگرانی علل قطعی بروز استرس در هر فردیست. هر چیزی از ترس شدید گرفته تا نگرانی‌های روزمره می‌تواند به واکنش جنگ یا گریز و تمام دیگر نشانه‌هایی از جمله عرق سرد که همراه با آن بروز می‌یابد، منجر گردد.
چرا من در هنگام عرق سرد از خواب بیدار می‌شوم؟
عرق سرد یا در اصطلاح تعریق شبانه می تواند ناشی از همان شرایطی باشد که تعریق روزانه ناگهانی را ایجاد می کند. با این حال طبق تحقیقات ممکن است هرگونه تغییری در روتین ورزشی تان و حالت احساسی تان از قبیل آغاز افسردگی می تواند احتمال تعریق را در هنگام خواب افزایش دهد. اگر تعریق مسئله ای مداوم است با پزشکتان صحبت کنید. همچنین شاید لازم باشد که داروهایتان را بررسی کنید تا اطمینان یابید که تعریق از عوارض جانبی دارو نیست
آیا عرق سرد در طول قطع دارو طبیعی است؟
علائم قطع دارو زمانی بروز می‌یابند که پس از ایجاد وابستگی به طور ناگهانی مصرف الکل یا داروها را قطع نمایید. تعریق یکی از علائم شایع قطع دارو به‌ویژه قطع مصرف مواد افیونی و الکل است. درحالی‌که عرق کردن از علائم جدی نیست اما افرادی که در مرحله قطع مصرف دارو هستند لازم است که به‌دقت تحت نظارت باشند تا از وقوع عوارض تهدیدکننده جان از قبیل جنون الکلی (DT) که در موارد شدید پیش می‌آیند، جلوگیری کرد.
گاهی عرق سرد نشان‌دهنده وجود یک مشکل زمینه‌ای است. علل دیگری نیز برای بروز عرق سرد وجود دارد که الزاماً مشکلات اورژانسی نیستند. برای مثال می‌توان به تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی یا عارضه‌های مزمن نظیر سرطان اشاره نمود.
مهم است که در مورد علائم و نشانه‌های شایع بیماری‌های مزمن با پزشک خود گفتگو کنید. از همه مهم‌تر چنانچه از بروز عرق سرد نگران هستید، مخصوصاً اگر این اولین باریست که دچار عرق سرد شده‌اید، به پزشک مراجعه نمایید.
