نگاهی به سرطان مجاری ادراری
- سرطان مجاری ادراری به رشد بدخیم سلول ها در بافت های پیشاب گفته می شود. مجرای پیشاب به لوله ای گفته می شود که ادرار را از سمت مثانه به سمت خارج از بدن هدایت می کند.
- سرطان مجرای پیشاب عارضه ای بسیار نادر است و تنها 1 تا 2 درصد از موارد سرطان های اورولوژی شامل این سرطان می شوند.
- افرادی که مبتلا به سرطان مثانه هستند، بیشتر با این نوع سرطان مواجه می شوند.
- اغلب با خارج کردن تومور، این نوع سرطان را درمان می کنند.
سرطان مجرای ادراری چیست؟
مجرای پیشاب به بخشی از مجرای ادراری گفته می شود که ادرار را از مثانه به سمت خارج از بدن هدایت می کند. بلندای مجرای پیشاب در بدن خانم ها حدود 1.5 اینچ است که ورودی آن در بالای واژن قرار دارد. بلندای مجرای پیشاب در بدن آقایان حدود 8 اینچ است و از بین پروستات و آلت تناسلی عبور می کند. مجرای پیشاب در آقایان مسئول حمل مایع منی نیز می باشد.
زمانی گفته می شود فرد به سرطان مجرای پیشاب مبتلا شده است که سلول های بدخیم در داخل بافت مجرای ادراری شروع به تکثیر کرده و زیاد شوند. عارضه ای نادر به حساب می آید و تنها 1 تا 2 درصد از موارد سرطان اورولوژی را شامل می شود. این سرطان هم در آقایان و هم در خانم ها دیده می شود اما با این حساب، بیشتر آقایان را هدف قرار می دهد.
این سرطان شروع به تقسیم شدن کرده و بافت های دیگر بدن در اطراف مجرای پیشاب را درگیر کرده و اغلب در قسمت گره های لنفاوی نزدیک این مجرا نیز پیدا می شود.
آماس سرطانی مجرای پیشاب (نوعی سرطان که از بافت های پوشش داخلی بدن شروع می شود) شامل سه نوع است. با توجه به نوع سلول ها، می توان نوع این سرطان را تشخیص داد.
- سلول سرطانی فلس دار در سلول های پوشش مجرای پیشاب در داخل آلت های تناسلی آقایان و نزدیک مثانه در خانم ها تولید می شوند که شایع ترین نوع سرطان مجرای ادراری شناخته می شود.
- سلول سرطانی انتقالی اغلب در سلول های مجرای پیشاب در نزدیکی محل باز این لوله در خانم ها و در محدوده مجرای پیشاب که در آقایان توسط پروستات احاطه شده است، تشکیل می شوند.
- اپیتلیوم غده ای در غده های اطراف مجرای پیشاب در آقایان و خانم ها تولید می شود.
فاکتورهای خطرناک سرطان مجرای ادراری
امروزه پزشکان و محققین از علت اصلی ابتلا به این نوع سرطان اطلاع ندارند اما از جمله فاکتورهای خطر آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در گذشته به سرطان مثانه مبتلا شده بودید.
- به دلیل ابتلا به عفونت های جنسی (STIs) یا عفونت های مجرای ادراری (UTIs) دچار التهاب مزمن شده بودید.
- مبتلا به HPV (ویروس پاپیلوما انسانی) باشید.
- آقایان به بیماری تنگی مجرا مبتلا بوده اند و آن را درمان کرده باشند.
- وجود تومور یا کیسه یا حفره در مجرای پیشاب در خانم ها.
علائم و نشانه های سرطان مجاری ادراری
در ابتدا، سرطان مجاری ادراری هیچ نشانه ای ندارد اما با گذشت زمان فرد با مشکلاتی از قبیل احساس درد در هنگام تخلیه مثانه یا وجود خون در ادرار مواجه می شود. چنانچه تومور (برآمدگی یا رشد غیرطبیعی سلول ها) به اندازه کافی بزرگ شود، مجرای پیشاب را تنگ کرده و دفع ادرار را مشکل می کند.
اگر خانم ها یا آقایان هر کدام از موارد زیر را تجربه کردند، بهتر است که با پزشک صحبت کنند:
- وجود خون در ادرار
- خونریزی یا دیگر ترشحات از مجرای پیشاب
- تکرر ادرار
- جریان دفع ادرار قطع و وصل شده یا بسیار کم است
- احساس می کنید که یک برآمدگی یا سفتی غیرمعمولی در قسمت کشاله ران، آلت تناسلی یا فاصله میان مقعد و آلت تناسلی ایجاد شده است.
علاوه بر سرطان مجرای ادراری، ابتلا به بیماری های دیگر نیز با همین علائم و نشانه ها همراه است؛ از این رو، بهتر است که تشخیص بیماری را به پزشک واگذار کنید.
درمان سرطان پیشاب
پس از این که علائم گفته شده را در خود مشاهده کردید و برای درمان پیش دکتر رفتید، وی شما را معاینه کرده تا با قطعیت در این باره صحبت کند.
پزشک متخصص اورولوژی نمونه ادرار را به آزمایشگاه ارسال می کند تا وجود سلول های غیرطبیعی در آن بررسی شود. علاوه بر این، برای تایید تشخیص، پزشک اورولوژی از یک وسیله سبک با نام کیستوسکوپ برای مشاهده فضای داخل مجرای پیشاب استفاده می کند. حتی امکان بافت برداری از موضع و ارسال آن به آزمایشگاه برای بررسی نیز وجود دارد.
چنانچه فرد به سرطان مجرای پیشاب مبتلا باشد، بایستی آزمایش های بیشتری انجام شود تا اندازه سرطان و همین طور درگیر شدن قسمت های دیگر بدن را بتوان تشخیص داد. از جمله این آزمایش ها می توان به تست سی تی اسکن، ام آر آی، اشعه ایکس از قفسه سینه و احتمالا اسکن استخوان اشاره کرد. ممکن است لازم شود که بیمار از قسمت کلیه و دیگر بخش های مجرای ادراری نیز تصویر برداری کند.
راهکارهای درمانی سرطان مجرای پیشاب
پزشک از طریق انجام عمل جراحی، رادیو درمانی و یا شیمی درمانی این عارضه را درمان می کند. در ادامه به هر کدام از این شیوه ها اشاره کرده ایم:
- عمل جراحی. رایج ترین شیوه موجود برای درمان سرطان مجرای پیشاب عمل جراحی است که در این شیوه، پزشک بدون ایجاد شکاف، با استفاده از جریان الکتریکی یا ابزارهای لیزری می تواند تومور را از بین ببرد. برای درمان نمونه های دیگری سرطان باید از عمل جراحی سنتی کمک گرفت. برای درمان تومورهای بزرگ تر باید بخش هایی از مجرای ادراری از بدن خارج شود و از این رو، باید راهی جدید برای ذخیره سازی و عبور ادرار از داخل بدن ساخته شود.
- رادیو درمانی. در این شیوه از امواج رادیویی با انرژی بالا {مانند اشعه ایکس} و با استفاده از یک وسیله در خارج از بدن بیمار، برای نابودی سلول های سرطانی استفاده می شود. بعضی از شیوه های رادیودرمانی از نوع تزریقی یا کاشتنی هستند.
- شیمی درمانی. در شیمی درمانی با مصرف داروهای قوی، سلول های سرطانی نابود می شوند. اغلب زمانی که سلول های سرطانی به دیگر قسمت های بدن رسیده باشند {که به ان تومور جابجا شوند می گویند}، این شیوه تجویز می شود. گاهی اوقات نیز پزشک از این شیوه برای منقبض کردن تومور استفاده کرده و سپس عمل جراحی را انجام می دهد.
