اگر در حال حاضر درد پایین شکم سمت راست را تجربه می کنید و می خواهید بدانید چه دلایلی می تواند داشته باشد، به شما پیشنهاد می کنیم ادامه این صفحه را با دکتر چک همراه باشید. دلایل زیادی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد درد پایین شکم سمت راست شود. در بعضی مواقع، این درد ها چنان شدید هستند که نیاز دارید به پزشک مراجعه کنید. بنابراین، باید با علت درد و راه های درمان آن آشنا باشید.

به ناحیه بین قفسه سینه و لگن، شکم می گویند. در این قسمت از بدن، اندام های حیاتی وجود دارند. قسمت پایین سمت راست شکم، شامل قسمتی از روده بزرگ و تخمدان راست در زنان است.

در این مقاله، قصد داریم علت های احتمالی درد در ناحیه پایین سمت راست شکم را معرفی کرده و به بررسی علائم آن بپردازیم. در ادامه، درباره راه های درمان درد شکم صحبت خواهیم کرد…

علت های کم خطر و پر خطر درد پایین شکم سمت راست

علت هایی که خطر کمتری برای سلامتی دارند

درد شکم، مخصوصا درد در قسمت پایین سمت راست شکم، می تواند به دلایل زیادی رخ دهد. در اکثر مواقع، این درد سطحی است و بدون نیاز به مراجعه پزشک یا مصرف داروی خاصی رفع می شود. چند مورد از علت هایی که خطر چندانی برای سلامتی ندارند عبارتند از:

سوء هاضمه

اگر در قسمت پایین شکمتان احساس درد می کنید و علائمی نظیر سوزش سر دل و نفخ دارید، ممکن است این درد به دلیل سوء هاضمه باشد.

سوء هاضمه را می توانید با داروهایی که پزشکتان تجویز کرده یا دارو هایی که برای خریدشان به نسخه پزشک احتیاجی ندارید، از بین ببرید. اما در صورتی که این علائم بیش از 2 هفته ماندگار شدند، باید به پزشک مراجعه کنید.

گاز روده

اگر غذایی که می خورید در دستگاه گوارشتان به درستی هضم نشود، احتمال تولید و حبس گاز در روده ها زیاد است. تجمع گاز می تواند باعث احساس درد و نفخ در ناحیه شکم شود.

این علائم معمولا پس از دفع گاز از بین می روند و فقط چند ساعت دوام دارند، اما در صورتی که چند هفته این علائم را تجربه می کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است دچار مشکل جدی مانند عدم تحمل لاکتوز شده باشید.

گرفتگی های قاعدگی

به طور معمول، زنان قبل یا در طول قاعدگی، درد شکم را تجربه می کنند. این درد ها معمولا متداوم هستند و در ناحیه کمر و پاها احساس می شوند. گاهی اوقات، درد های قاعدگی با احساس تهوع و سردرد همراه است. اگر قبل یا در هنگام قاعدگی، در قسمت پایین سمت راست شکم تان احساس درد دارید، به احتمال زیاد، این درد ها پس از چند روز رفع می شوند.

علت هایی که می توانند برای سلامتی فرد خطرناک باشند

درد پایین شکم سمت راست

بعضی اوقات، وجود درد در قسمت پایین سمت راست شکم، نشان دهنده یک وضعیت جدی است و نیاز به مراجعه به پزشک دارد. برخی از این علت ها عبارتند از:

آپاندیسیت

زمانی که درد شدیدی دارید که در قسمت پایین سمت راست شکم متمرکز است، این احتمال وجود دارد که آپاندیس شما ملتهب شده باشد. آپاندیس ساختار لوله مانندی دارد و به روده بزرگ متصل شده است.

درد های آپاندیسیت کوتاه و شدید هستند و علائم آن عبارتند از:

  • تب؛
  • اسهال؛
  • یبوست؛
  • نفخ شدید؛
  • حالت تهوع؛
  • استفراغ.

در برخی موارد، التهاب رفع نمی شود و لازم است فرد برای جراحی و برداشتن آپاندیس، به بیمارستان مراجعه کند. از آنجایی که عملکرد آپاندیس به طور کامل شناخته نشده و حذف آن خطری برای سلامتی ندارد، می توان آن را از بدن خارج کرد.

سنگ کلیه

تجمع مواد معدنی و نمک ها در کلیه، باعث ایجاد توده های سفتی می شود که به سنگ کلیه معروف هستند.

سنگ کلیه می تواند اندازه های مختلفی داشته باشد. سنگ های کوچک از طریق ادرار دفع می شوند. اما سنگ های بزرگ تر، راحت دفع نمی شوند و می توانند باعث ایجاد درد شدید در ناحیه کمر، پهلو، شکم و کشاله ران شوند.

زمانی که سنگ در مجاری ادراری حرکت می کند، شدت و محل درد تغییر می کند.

علائم دیگر سنگ کلیه عبارتند از:

  • وجود خون در ادرار؛
  • درد و سوزش در هنگام ادرار کردن؛
  • احساس نیاز مداوم نسبت به ادرار کردن؛
  • حالت تهوع؛
  • استفراغ؛

عفونت کلیه ها

زمانی که یک یا هر دو کلیه توسط باکتری آلوده شوند، بیمار در نواحی کمر، پهلو و کشاله ران، احساس درد خواهد داشت. همچنین ممکن است این درد در قسمت پایین شکم احساس شود. دردی که فرد در اثر عفونت کلیه احساس می کند، کمتر از زمانی است که به سنگ کلیه دچار می شود. اما در هر صورت برای جلوگیری از آسیب دائمی کلیه ها، باید به پزشک مراجعه کرده و درمان خود را کامل کنید.

برخی از علائم عفونت کلیه عبارتند از:

  • حالت تهوع؛
  • تب و لرز؛
  • اسهال؛
  • نداشتن میل و اشتها نسبت به غذا.

از آن جایی که عفونت کلیه و عفونت مجاری ادراری علائمی شبیه به هم دارند، گاهی اوقات با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. برخی علائم دیگر عفونت کلیه که مشابه به علائم عفونت ادراری است عبارتند از:

  • وجود خون در ادرار؛
  • درد و سوزش در هنگام ادرار کردن؛
  • ادرار بد بو یا کدر؛
  • احساس نیاز مداوم نسبت به ادرار کردن؛

فتق

زمانی که قسمت داخلی دیواره ماهیچه یا بافت بدن ضعیف می شود و با فشار پاره می شود، اندام از حالت عادی خود خارج شده و تحت فشار قرار می گیرند. یکی از قسمت هایی که ممکن است با فشار یا ضربه، دچار فقت شود، صفاق است که در برگیرنده دستگاه گوارش است.

افرادی که دچار فتق می شوند، ممکن است با سرفه یا بلند کردن یک جسم سنگین، دچار درد شوند.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر نوعی بیماری مزمن دستگاه گوارش است که علت دقیق بروز آن تا کنون نا شناخته باقی مانده است. این سندرم باعث بروز درد های شکمی و طیف وسیعی از علائم می شود. برخی از علائم سندرم روده تحریک پذیر عبارتند از:

  • درد در نواحی معده؛
  • اسهال؛
  • یبوست؛
  • احساس نفخ و گاز زیاد.

بیماری التهابی روده (IBD)

بیماری التهابی روده شامل بیماری هایی است که بر روی دستگاه گوارش بدن تاثیر می گذارند و باعث التهاب آن می شوند. کولیت اولسراتیو و بیماری کرون از جمله بیماری هایی هستند که این شرایط را به وجود می آورند. بیماری التهابی روده می تواند باعث درد در قسمت های مختلف شکم، از جمله قسمت پایین سمت راست شود. برخی از علائم دیگر این بیماری عبارتند از:

  • کاهش سریع و غیر عادی وزن؛
  • خستگی مفرط؛
  • احساس نفخ و گاز؛
  • اسهال مداوم که اغلب با خون همراه است.

علت هایی که به جنسیت فرد ربط دارند

آناتومی شکم مردان و زنان متفاوت است. و به همین دلیل، ممکن است درد در قسمت پایین سمت راست بدن، به دلیل مواردی باشد که به جنسیت فرد مربوط است.

در هر کدام از این شرایط، باید سریعا به پزشک مراجعه کرده و به دنبال درمان باشید.

علت هایی که فقط مختص زنان است

درد پایین شکم در زنان

کیست تخمدان

کیست تخمدان، به توده های کیسه مانندی می گویند که درونشان، از مایع پر شده و روی بافت تخمدان یا درون آن ها قرار دارند. کیست های کوچک معمولا بی ضرر هستند و خود به خود یا با مصرف دارو رفع می شوند. اما کیست های بزرگتر، در اغلب موارد باعث ایجاد درد های مبهم یا شدید در ناحیه شکم می شوند. علائم دیگر کیست تخمدان عبارتند از:

  • درد در هنگام برقراری رابطه جنسی؛
  • ادرار مکرر؛
  • نفخ زیاد؛
  • قاعدگی غیر طبیعی سنگین یا سبک؛
  • احساس سیر شدن بلافاصله پس از شروع به خوردن غذا؛
  • به سختی ادرار کردن.

اندومتریوز

اندومتریوز به گسترش بافت رحم در نواحی دیگر مانند تخمدان یا معده می گویند. در صورتی که به این بیماری مبتلا شوید، درد هایی در ناحیه پایین شکم یا کمر را تجربه می کنید. علائم این بیماری از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به گسترش بافت دارد. برخی از علائم این بیماری عبارتند از:

  • دردهای شدید در طول دوران قاعدگی؛
  • احساس درد شکم در طول یا بعد از رابطه جنسی؛
  • احساس درد در هنگام ادرار کردن یا اجابت مزاج در طول دوران قاعدگی؛
  • حالت تهوع؛
  • عادت ماهیانه غیر عادی و سنگین.

بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن، نوعی عفونت دستگاه تناسلی است که می تواند باعث ایجاد درد شکم شود، اما علائم آن معمولا ظاهر نمی شوند. برخی از علائم این بیماری عبارتند از:

  • درد در هنگام برقراری رابطه جنسی؛
  • احساس درد در هنگام ادرار کردن؛
  • عادت ماهیانه سنگین یا دردناک؛
  • خونریزی بین دو دوره عادت ماهیانه یا بعد از رابطه جنسی؛
  • حالت تهوع؛
  • تب و لرز.

حاملگی خارج رحمی

زمانی که تخم بارور در خارج از رحم (به طور مثال لوله فالوپ) قرار داشته باشد، فرد دچار درد شکم و علائم دیگری نظیر موارد زیر می شود:

  • علائم بارداری، مانند قطع شدن عادت ماهیانه؛
  • خونریزی از واژن یا ترشح مواد قهوه ای رنگ؛
  • احساس درد در اطراف شانه؛
  • احساس درد در هنگام ادرار کردن یا تخلیه روده؛
  • حالت تهوع؛
  • اسهال.

البته این علائم می توانند نشان دهنده مشکلات معده نیز باشند.

پیچ خوردگی تخمدان

در صورتی که تخمدان ها به وسیله بافت های اطراف پیچ خورده و جریان خون را محدود کنند، فرد دچار درد شدید در قسمت تحتانی شکم می شود. علائم دیگر پیچ خوردگی تخمدان عبارتند از:

  • احساس درد در هنگام برقراری رابطه جنسی؛
  • حالت تهوع؛
  • عادت ماهیانه غیر عادی.

علت هایی که فقط مختص مردان است

فتق اینگوینال

فتق اینگوینال زمانی رخ می دهد که بافت چربی یا قسمتی از روده، با فشار از مجاری واقع در پایین شکم بیرون بزند و به زیر پوست برسد. این مشکل، شایع ترین نوع فتق است و معمولاً در مردان رخ می دهد. فردی که دچار فتق اینگوینال می شود، در قسمت بالای ران یک توده مشاهده می کند و دچار درد شکم می شود.

پیچ خوردگی بیضه

در صورتی که طناب های اسپرماتیک که به بیضه ها متصل می شوند، دچار پیچ ​​خورده شوند، جریان خون بیضه محدود شده و فرد دچار درد و علائم دیگری می شود. برخی از این علائم عبارتند از:

  • احساس درد در هنگام ادرار کردن؛
  • حالت تهوع؛
  • استفراغ؛
  • تورم کیسه بیضه.

تشخیص درد پایین شکم سمت راست

همان طور که تا الان متوجه شده اید، درد در ناحیه پایین سمت راست شکم می تواند به دلایل زیادی رخ دهد. بنابراین، برای تشخیص علت درد، ممکن است لازم باشد آزمایشات و تصویربرداری های متعددی را انجام دهید. برخی از روش های تشخیص درد شکم شامل موارد زیر می شود:

  • سونوگرافی؛
  • سی تی اسکن؛
  • اسکن MRI؛
  • معاینه جسمی که توسط پزشک متخصص انجام می شود؛
  • آندوسکوپی؛
  • آزمایش خون (برای تشخیص علائم عفونت).

در صورتی که درد شدیدی دارید و به بیمارستان مراجعه کرده اید، ممکن است پزشک اورژانس شما را به متخصص های زیر ارجاع دهد:

  • متخصص گوارش؛
  • متخصص اورولوژی؛
  • متخصص زنان.

درمان درد پایین شکم سمت راست

درمان درد شکم به این بستگی دارد که علت درد چیست. گاهی اوقات فقط مصرف داروهای مسکن کافی است. اگر علت درد نفخ و گاز شکم باشد، معمولا نیازی به درمان نیست و بعد از خارج شدن گاز از بدن، درد متوقف می شود.

فردی که مبتلا به عفونت کلیه است، برای درمان، به داروهای آنتی بیوتیک نیاز دارد.

در صورتی که علت درد شکم، آپاندیسیت باشد، پزشک باید با استفاده از جراحی آپاندکتومی، آپاندیس را از بدن خارج کند. برای خارج کردن سنگ های کلیه بزرگ که مجاری ادراری را مسدود کرده اند نیز، به جراحی نیاز است.

اگر درد شکم به علت اندومتریوز یا IBD باشد، فقط با مدیریت علائم می توان این درد را از بین برد؛ زیرا این دو مشکل، درمان قطعی ندارند.

سخن پایانی

در اکثر موارد، درد در قسمت پایین سمت راست شکم، به علت گاز و نفخ شدید، سوء هاضمه و گرفتگی های قاعدگی است و برای از بین بردن این درد، معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک نیست.

با این حال، در صورتی که درد شما بسیار شدید است و یا بیش از 2 روز است که آن را تحمل می کنید و علائم دیگری در کنار آن دارید، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن را مشخص کرده و درمان را شروع کنید.

 

منبع