استخوانهای کمر یا ستون فقرات، یک مجموعه از استخوانها و دیسکها هستند که روی یکدیگر قرار گرفتهاند. دیسکهایی که بین دو جفت مهره قرار دارند، دایرهوار و نسبتاً صاف هستند که چیزی شبیه به یک دونات ژلهای است. هدف دیسکهای بین مهرهای، پیشگیری از اصطکاک بین مهره و کمک به حفظ فاصله در طول ستون فقرات برای خروج عصبها است. دیسکها با وجود یک لایه فیبروز بیرونی، مقاوم هستند. آنها همچنین نرم و منعطف میباشند، و مرکز آنها نرم و ژلهای شکل است. موقعیت و ساختار دیسکهای ستون فقرات، آنها را مستعد آسیب و فرسایش میکند. یکی از این آسیبها، فتق یا دیسک کمر است.
دکتر مرادی جراح دیسک کمر در این مقاله درباره علائم، تشخیص و درمان دیسک کمر توضیح میدهند و به این نکته اشاره میکنند که چه زمانی دیسک کمر با روش های کم تهاجمی قابل درمان نیست و باید به سراغ جراحی برویم و تنها زمانی جراحی را توصیه میکند که فیزیوتراپی، استراحت و داروها نتوانند به اندازه کافی علائم درد، بیحسی و ضعف را پس از یک دوره طولانی برطرف کنند.
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر عمدتاً در ناحیه کمر رخ میدهد و یکی از عوامل شایع کمردرد است. دیسکهای گردنی نیز ممکن است دچار فتق شوند که منجر به گردن درد و درد شانه میشود. دیسکهای بینمهرهای بین استخوانها یا مهرههای ستون فقرات قرار گرفته است. این دیسکها انعطاف و حمایت را در ستون فقرات فراهم میکنند.
با این حال، اگر این دیسکها صدمه ببینند، ممکن است پاره شده یا از جای خود خارج شوند و فتق ایجاد شود. دیسک کمر یکی از مشکلات رایج است که ممکن است به دلیل فرسایش تدریجی دیسک یا آسیب به ستون فقرات ایجاد شود، که دیسک دچار ترک یا شکستگی شده و باعث بیرون زدگی یا شکستگی آن میشود.
علائم دیسک کمر
به گفته دکتر مرادی درد ناشی از دیسک کمر بطور مشخص در هنگام شروع، شدید و ناگهانی است. دیسک کمر یا فتق دیسک همچنین ممکن است در بازو یا پاها بدون کمردرد یا گردن درد مرتبط ایجاد شود. درد ناشی از دیسک کمر میتواند با خم شدن به جلو یا پهلو تشدید شود و عمدتاً با دراز کشیدن و استراحت تسکین مییابد. درد پاها منجر به راه رفتن دردناک میشود که باعث میشود وزن بدن روی پای غیردرگیر منتقل میشود.
درد ناشی از دیسک کمر ممکن است در طول فعالیت شدیدتر شده و سپس با استراحت کاهش یابد. هرچیزی که روی عصب فشار وارد کند، مانند سرفه، عطسه، نشستن یا خم شدن به جلو، میتواند درد را تشدید کند. اگر دیسک کمر روی عصب فشار ایجاد نکند، بیماران دردی را احساس نخواهند کرد.
علت دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر هنگامی ایجاد میشود که فشار بیش از حد یا مداوم ناشی از مهره طرفین، روی آن وارد میشود. این فشار ساندویچی باعث میشود که تمام یا بخشی از ماده ژلاتینی درون دیسک از طریق پوسته بیرونی، خارج شود. دیسک کمر میتواند یک مشکل مداوم باشد که در طول مسیر عصب در بخش نخاع درگیر، درد ایجاد کند. اکثر دیسکهای کمر در ستون فقرات کمری یا پایین کمر رخ میدهد. دیسک کمر یکی از شایعترین علل کمر درد و درد سیاتیک پا است. دیسک کمر، نه بطور متداول، اما ممکن است منجر به درد در گردن یا قسمت میانی کمر شود.
عوامل خطر در دیسک کمر
دیسک کمر اغلب هنگامی رخ میدهد که لایه بیرونی، ساختار حلقوی، ضعیف است. چندین عامل به عنوان عوامل مهم ایجادکننده این مشکل شناسایی شده است. این عوامل مانند:
- فرسایش دیسک به دلیل بالا رفتن سن
- وزن زیاد
- آسیبهای ضربهای مانند تصادفات خودرو یا افتادن از ارتفاع
- کشیدگی شدید ناشی از بلند کردن اجسام سنگین
آیا دیسک کمر چیزی شبیه به بیرون زدگی دیسک یا تورم دیسک است؟
واژه بیرونزدگی دیسک کلمه مترادف برای دیسک کمر است. تورم دیسک از طرف دیگر، واژهای است که به مشکل رایج دیگر ستون فقرات اشاره دارد.
دیسکها مستعد ساییدگی و فرسایش با گذشت زمان هستند. همچنان که بدن پیرتر میشود، دیسکها خشک شده و کم آب میشوند. این مشکلات منجر به تغییراتی در ساختار دیسکها میشود، که منجر به تورم دیسک به یک طرف یا طرف دیگر یا فضای پیرامون آن میشود. تورم دیسک مشکلی است که در آن تنها لایه خارجی از مواد فیبروزی درگیر میشود.
دیسک کمر هنگامی رخ میدهد که شکستگی یا پارگی در حلقه خشک بیرونی رخ میدهد و مقداری از ژل درونی از این آسیب به بیرون منتشر میشود. از آنجایی که ماده درونی از پارگی دیسک به بیرون نشت میکند، این مشکل ستون فقرات در عصب ملتهب یا تحت فشار، درد ایجاد میکند.
تشخیص دیسک کمر
پزشک میتواند از طریق ترکیبی از روشها شامل آزمایشات تصویربرداری مانند ام آر آی، دیسک کمر را تشخیص دهد. علاوه بر این، او معاینات جسمانی شامل بررسی عکسالعملها، حالت بدن و قدرت عضلات انجام میدهد. پس از آزمایشات پزشک سؤالاتی درباره علائم میپرسد تا وجود مشکلات دیگر را غیرمحتمل بداند.
درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر به موقعیت و شدت مشکل بستگی دارد. در بسیاری از موارد، علائم بطور خودبخود در طول چند هفته یا چند ماه برطرف میشود. بیماران باید استراحت کنند، از پدهای گرمایی استفاده کنند و ورزشهای درمانی انجام دهند تا درد کنترل شود و همچنین داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنند. بهبود حالت بدن ممکن است در تسکین درد و کمک به بهبود دیسک کمر، مؤثر باشد.
در موارد بسیار شدید، بیماران ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند تا دیسک کمر درمان شود. جراحی بطور معمول برای بیمارانی در نظر گرفته میشود که درد آنها در طول یک دوره چند ماهه برطرف نشود.
چه زمانی لازم است که دیسک کمر با جراحی درمان شود؟
ایشان در ادامه افزودند انتخاب جراحی ستون فقرات برای دیسک کمر، یکی از مسائلی است که سعی میکنیم با گذشت زمان انجام دهیم. در برخی موارد، جراحی یک واکنش فوری برای یک آسیب ضربهای است. بیشتر دیسکهای کمر که ناشی از ساییدگی ستون فقرات است، به بیماران فرصت میدهد تا همه گزینههای درمانی مانند دارو و فیزیوتراپی را در نظر بگیرند. جراحی معمولاً هنگامی توصیه میشود که شرایط بالینی عدم موفقیت نتایج درمانهای غیرجراحی را نشان دهد. هدف درمان دیسک کمر، دستیابی به یک درجه قابل قبول و طولانی مدت در تسکین کمردرد است.
درمان جراحی برای دیسک کمر
در صورتی که درمانهای غیرجراحی به اندازه کافی درد را برطرف نکند، ممکن است جراحی برای بهبود لازم باشد. بسته به دادههای بالینی، جراح دیسک کمر، ممکن است روشهای متداول زیر را در نظر بگیرد:
- آرتروپلاستی، یک روش جراحی است که تمام یا بخشی از دیسک کمر را تعویض میکنند
- دیسکتومی جراحی است که دیسک آسیب دیده بطور کامل برداشته میشود.
- لامینکتومی که در آن، بخش لامینا و بافت اطراف، که روی ریشه عصب فشار وارد میکند، برمیدارند.
- فیوژن ستون فقرات که دو مهره را به یکدیگر متصل میکنند، که ممکن است با روش دیسکتومی ترکیب شود تا ثبات ستون فقرات حفظ شود.