بیماری پانکراتیت حاد و انواع دیگر ؛ علل ، علائم و روشهای درمان سریع

پانکراتیت، التهاب لوزالمعده است. این بیماری زمانی بروز می‌دهد که راه هضم آنزیم های گوارشی بسته باشد، برای همین این آنزیم‌ها به پانکراس حمله می کنند و باعث می‌شود که فرد مبتلا در ناحیه شکم ،  احساس درد کند. در پانکراتیت حاد ، عملکرد پانکراس کاهش می‌یابد؛ چون پانکراس دیگر قادر نیست، مقادیر طبیعی از آنزیم های گوارشی و هورمون ها را تولید کند. این روند بر عملکرد پانکراس تاثیر می گذارد و باعث جذب نابهنجار مواد غذایی و اغلب منجر به بروز بیماری هایی مثل دیابت می‌شود.

بنا به گزارش موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، حدود ۲۷۵،۰۰۰ نفر از افراد هر ساله، برای درمان پانکراتیت حاد به بیمارستان مراجعه می کنند.

پانکراس چیست؟

پانکراس یک غده پهن و دراز در عمق شکم و یکی از اندام‌های حیاتی است و در تولید آنزیم های مختلف و هورمون های مسئول عملکرد دستگاه گوارش نقش دارد.آنزیم های گوارشی در دوازدهه ( اول لوله باریک) رها می شوند، جایی که پروتئین ها و چربی ها باید جذب شوند. سلول های موجود در لوزالمعده، هورمون های آنتاگونیست با نام های انسولین و گلوکاکون را به جریان خون ترشح می کنند تا سطح قند خون را تنظیم کنند. زمانی که سطح قند خون بالاست، انسولین گلوکز اضافی را از طریق جریان خون جذب می کند.درحالیکه گلوکاگون، گلوکز ذخیره شده را در صورت نیاز آزاد می کند.

انواع پانکراتیت

پانکراتیت می تواند به دو شکل حاد و مزمن باشد:

در پانکراتیت حاد، التهاب به صورت کوتاه مدت وجود دارد(در بیشتر موارد در طول یک هفته بهبود پیدا می کند و بیماران می توانند پس از 5 تا 10 روز بستری شدن مرخص شوند)، اما در پانکراتیت مزمن، التهاب می تواند به مدت طولانی ادامه داشته باشد و علائم به مرور زمان مشخص شوند.

پانکراتیت حاد

پانکراتیت حاد، التهاب ناگهانی لوزالمعده و همراه با درد خفیف یا متوسط است. با درمان مناسب، بیشتر بیماران می توانند به طور کامل بهبود پیدا کنند. اما اگر بیماری شدت یابد، پانکراتیت حاد می تواند باعث عفونت، خونریزی در غده، تشکیل کیست و آسیب بافت شود. پانکراتیت حاد با آسیب به دیگر اندام های حیاتی از جمله ریه ها، کلیه ها و قلب ارتباط دارد.

علل بروز پانکراتیت حاد

• سنگ کیسه صفرا: از علل شایع پانکراتیت حاد است. که طی آن سنگ کیسه صفرا مانع عبور آنزیم های گوارشی و هورمون ها می شود که همین انسداد، می تواند باعث بروز التهاب لوزالمعده شود.
• افزایش میزان چربی تری گلیسرید در خون: افزایش میزان تری گلیسرید باعث می شود که رادیکالهای آزاد به لوزالمعده آسیب بزنند.
• مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل، برای پانکراس یک تهدید جدی محسوب می‌شود.
• پانکراتیت اتوایمیون: نوع نادری از پانکراتیت است که طی آن،  سیستم ایمنی بدن به پانکراس حمله کند.
• آسیب و جراحت: آسیب به پانکراس در صورت آسیب مستقیم به شکم و یا جراحت با وسیله نقلیه، می تواند منجر به التهاب لوزالمعده شود.
• فیبروز سیستیک: یک بیماری ژنتیکی مزمن است که مشخصه آن تولید مخاط غلیظ و غیر طبیعی بینی است که باعث تورم ریه ها و سیستم گوارشی می شود.
• داروهای خاص حاوی استروژن: کورتیکواستروئید و برخی آنتی‌بیوتیک‌های خاص، در بروز بیماری پانکراتیت نقش مهمی دارند؛ می توانند برای این بیماری مضر باشند یا عوارضی ایجاد کنند.
• شیوع التهاب ویروسی معده در بزرگسالان، علت نادر و احتمالی بیماری پانکراتیت است.

علائم پانکراتیت حاد

• حالت تهوع؛
• استفراغ؛
• درد در ناحیه شکم بعد از خوردن غذا؛
• درد بالای شکم؛
• درد شکمی که تا پشت تان ادامه دارد؛
• تب؛
• ضربان قلب سریع.

پانکراتیت مزمن

پانکراتیت مزمن در پی حملات مکرر التهاب لوزالمعده خفیف تا متوسط یا شدید، در ناحیه شکمی ایجاد می‌شود. پانکراتیت مزمن، سیستم گوارشی فرد را مختل می کند و بر نحوه جذب مواد مغذی در روده کوچک، تاثیر می گذارد.

با وجود رژیم غذایی سالم، افراد مبتلا به بیماری پانکراتیت مزمن وزن کم می کنند که به علت ناتوانی دستگاه گوارش در جذب مواد مغذی رخ می دهد. اگر پانکراتيت مزمن عود کند، بیماری می تواند به شکل پانکراتیت حاد بروز پیدا کند. پانکراتیت مزمن همچنین می تواند باعث ایجاد زخم شود و عملکرد لوزالعمده را به مدت طولانی مختل کند.

علائم بیماری پانکراتیت مزمن

• عود بیماری یا حتی درد شکمی که می تواند شدیدتر شود؛
• کاهش وزن غیر عمدی، ناشی از جذب ضعیف مواد مغذی مورد نیاز بدن؛
• مدفوع چرب، بوی بد مدفوع؛
• دیابت (بیماری که در آن سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده به خوبی عمل نمی کنند).

علل پانکراتیت مزمن :

• مصرف الکل: در بیش از 70 درصد موارد، خطرات بالقوه ای به همراه دارد؛
• هیپرتری‌گلیسریدمی: افزایش میزان تری گلیسرید؛
• مجرای باریک پانکراس:  سنگ صفرا باعث انسداد مجرای پانکراس و همچنین مانع از عبور آنزیم های گوارشی یا هورمون ها می شود؛
• فیبروز سیستیک: یک بیماری ژنتیکی مزمن است که که مشخصه آن تولید خلط غلیظ و غیر طبیعی بینی است که باعث تورم ریه ها و سیستم گوارشی می شود؛
• علل موروثی: وجود سابقه بیماری پانکراتیت در خانواده؛
• افزایش کلسیم خون: می تواند با تجمع پروتئین ها، منجر به آسیب به پانکراس شود؛
•  پانکراتیت می تواند با چندین بیماری خود ایمنی، مانند: بیماری روده ملتهب، روماتیسم و ورم مفاصل، سیروز صفراوی، سندرم اِسجوگرن، فیبروز، سارکوئیدوز، کلانژیت اسکلروزان مرتبط باشد؛
• اگر پانکراتیت حاد عود کند، به شکل پانکراتیت مزمن بروز پیدا می کند.

منشا درد پانکراتیت کجاست؟

علائم بیماری پانکراتیت حاد و مزمن، درد در ناحیه بالای شکم، به خصوص زیردنده هاست.مدت زمان این درد، حدود چند دقیقه تا چند ساعت ادامه پیدا می کند.

• درد ملایم، بعد از خوردن یا نوشیدن بدتر می شود؛
• دردی که ممکن است به هنگام خوابیدن به پشت بدتر شود و در حالی که به جلو خم شده اید و در حالت نشسته، کاهش پیدا کند؛
• درد ثابت و شدید که چند روز طول می کشد؛
• دردی که به ناحیه پشت می رسد؛
• گاهی اوقات درد، در قسمت بالای بدن و تا پشت بدن، ادامه پیدا می کند.

شدت درد با علت بیماری پانکراتیت مرتبط است. درد در ناحیه پشت، نشان دهنده ی این است که سنگ صفرا باعث بروز پانکراتیت شده است؛ در حالی که درد موضعی اندک، حاکی از بروز بیماری پانکراتیت به علت مصرف الکل است.

تشخیص پانکراتیت

پزشک ترکیبی از آزمایش های خون و تصویربرداری پزشکی تجویز خواهند کرد و به بررسی فیزیکی و سابقه پزشکی برای ارزیابی علل ممکن خواهد پرداخت.

معیارهای تشخیص بیماری پانکراتیت عبارتند از:

• بیمار درد شدیدی را در قسمت بالای شکم یا ربع فوقانی سمت چپ تجربه می‌کند که بعد از نوشیدن و یا خوردن( به خصوص غذاهای چرب )بدتر می شود؛
• اگر میزان لیپاز یا آمیلاز، 3 برابر بیش از حد طبیعی باشد، تشخیص بیماری پانکراتیت قطعی است؛
• اگر میزان لیپاز نسبت به آمیلاز، 4 برابر بیشتر باشد، نشان میدهد که علت بیماری پانکراتیت مصرف الکل است.

علاوه بر آزمایش های خون، متخصصان ممکن است یک یا چند سونوگرافی یا تصویربرداری را برای تشخیص بیماری انجام دهند، از قبیل :

• سونوگرافی شکم؛
• سونوگرافی اندوسکوپیک؛
• سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری؛
• کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب‌گرد یا IRCP، با استفاده از آندوسکوپی تا به عبور اشعه ایکس از طریق مجاری صفراوی و پانکراس کمک کند؛
• کلانژیو پانکراتوگرافی؛
• تست عملکرد پانکراس، آزمایشی است که در برخی مراکز انجام می شود. در این تست، واکنش هورمون سکرتین(که در روده کوچک قرار دارد) در پانکراس اندازه گیری می شود.

آزمایشات خون فردی مبتلا به پانکراتیت، ممکن است میزان بالایی از موارد زیر را نشان دهد:

•   آنزیم های گوارشی(آمیلاز و لیپاز) تقریبا سه برابر مقدار طبیعی؛
• میزان زیاد قند خون؛
• میزان زیاد لیپیدها در خون (چربی).

درمان پانکراتیت

پزشک تان ممکن است به شما توصیه کند که به متخصص بیماری های معده ، روده و یا جراح مراجعه کنید تا بسته به نوع بیماری پانکراتیتی که دارید، ارزیابی های لازم را انجام دهد:

• برای درمان لوزالمعده ممکن است در بیمارستان بستری شوید و رژیم غذایی تان محدود شود؛
• جراحی در صورتی لازم است که علت بروز بیماری پانکراتیت، سنگ صفرا یا انسداد مجرای صفرا یا مجرای پانکراس باشد؛
• دارو و آنتی بیوتیک ها به صورت خوراکی یا داخل وریدی تجویز می شوند؛
• رژیم غذایی حاوی چربی کم و مایعات فراوان به صورت وعده های غذایی مکرر؛
• اگر پزشک مشکوک شود که بیماری به علت مصرف یک داروی خاص است، باید مصرف دارو را متوقف یا با یک داروی دیگر جایگزین کنید؛
• روش های درمانی دیگر مانند یوگا، ورزش، مدیتیشن و طب سوزنی برای تسکین درد پیشنهاد می شوند.

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به پانکراتیت

درمان پانکراتیت ممکن است مدت زیادی طول بکشد. در این مدت باید سرم که حاوی محلول غذایی است، به صورت وریدی تزریق شود. هنگامی که التهاب دارید، کم غذا می خورید و برای تسریع روند بهبودی تان سرم تجویز می شود. به علاوه، مصرف الکل را محدود کنید تا باعث بدتر شدن و عود بیماری تان نشود.

درمان های خانگی برای کاهش درد پانکراتیت

بیمار مبتلا به پانکراتیت باید زیر نظر پزشک باشد. درمان معمولا به صورت تزریق سرم داخل وریدی ، آنتی بیوتیک ها و داروهای کاهش دهنده درد صورت می گیرد. با این حال، شما می توانید در کنار داروهای تجویز شده ، برخی درمان های طبیعی، برای تسکین درد و ناراحتی مرتبط با این بیماری را امتحان کنید.

در اینجا برخی از روش های موثر برای تسکین درد پانکراتیت ذکر شده است:

1-از کمپرس گرم استفاده کنید

استفاده از کمپرس گرم، درمانی سریع و مناسب برای رفع درد شکمی ناشی از بیماری پانکراتیت است. این گرما به انقباض ماهیچه های شکم کمک کرده و در نتیجه درد کاهش پیدا می کند. این کار حتی برای تسکین التهاب هم مفید است.

• یک بطری آب داغ و یا یک کیسه آب گرم آماده کنید. آن را در یک حوله کوچک بپوشانید و برای ۵ تا ۱۰ دقیقه روی قسمتی که درد می کند، قرار دهید. در صورت لزوم این عمل را تکرار کنید.
• به منظور تسکین درد شکم، دو بار ،در روز به مدت 15 تا 20 دقیقه ، دوش آب گرم بگیرید.

توجه: هنگام استفاده از کمپرس آب گرم، مواظب باشید که نسوزید!

2-سرکه سیب بنوشید

سرکه سیب، غنی از خواص ضد التهابی است و درد شکمی مربوط به پانکراتیت را کاهش می‌دهد. اسید طبیعی موجود در آن، به کاهش ضخامت صفرا ،کمک می کند؛ در نتیجه باعث جلوگیری از تشکیل سنگ (یکی از علل اصلی پانکراتیت حاد) در مثانه می شود. همچنین، به تناسب اندام و کاهش چربی شکم کمک می کند که برای درمان این بیماری حائز اهمیت است.

1-  یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب را با یک فنجان آب ولرم مخلوط کنید.

2-یک قاشق چای خوری آبلیمو و عسل به آن اضافه کنید.

3-این محلول را دو بار، در روز بنوشید.

3-اسیدچرب اُمگا 3 مصرف کنید

اسیدهای چرب امگا ۳ حاوی چربی های اشباع نشده هستند که برای بدن انسان ضروری اند؛ اما نمی توانند تجزیه یا سنتز شوند. اسیدچرب اُمگا 3 در متابولیسم بدن نقش دارد. این اسیدهای چرب دارای خواص ضد التهاب هستند و به کاهش التهاب و درد ناشی از پانکراتیت کمک می کنند. مطالعه‌ای نشان می دهد که افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ ، ممکن است باعث کاهش التهاب سیستمیک در بیماری پانکراتیت حاد و مزمن و فیبروز بافت ها شود.

براساس تحقیقی ، در سال ۲۰۱۵ ، در مجله مرتبط با مواد غذایی گزارش داده شده است:« مصرف مکمل اسیدهای چرب امگا ۳ برای کاهش خطر مرگ و میر ، مشکلات عفونی و کاهش طول بستری شدن در بیمارستان به علت بیماری پانکراتیت نقش دارد. برای گنجاندن اسیدهای چرب امگا ۳ در رژیم غذایی خود، سویا، بذر کتان، گردو، کنلا، اسفناج، میگو، صدف، ماهی های حاوی اسید چرب مانند: سالمون، قزل آلا، و ماهی تن را مصرف کنید. شما هم چنین می توانید با مشورت پزشک، مکمل غذایی مصرف کنید.

4-چای زنجبیل بنوشید

چای زنجبیل به علت خاصیت ضد التهاب و  آنتی اکسیدانی که دارد به کاهش تورم در لوزالمعده و تسکین درد کمک می کند. تحقیقی که در سال ۲۰۱۳، در مجله پیشگیری از بیماری ها منتشر شد، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی زنجبیل را مورد تاکید قرار داد؛ یعنی اگر پانکراتیت شدت پیدا کند، باعث بروز سرطان پانکراتیت می شود. تحقیق دیگری در سال 2015 ، در مجله بیماری های دستگاه گوارش ، حاکی از این است :« زنجبیل و ترکیبات آن در درمان سرطان لوزالمعده موثر هستند.»

• به منظور کاهش درد، چای زنجبیل بنوشید. ریشه زنجبیل را در یک فنجان آب داغ قرار دهید. ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید و اجازه دهید تا چای دم بکشد. در صورت نیاز به آن عسل اضافه کنید و در حالی که هنوز گرم است آن را بنوشید. همچنین می توانید تکه های زنجبیل را هم بجوید.
• همچنین برای تسکین درد می توانید، نوشیدنی زنجبیل میل کنید.

5- طب سوزنی را امتحان کنید

طب سوزنی، روشی ایمن و موثر برای تسکین درد است. هزار سال است که از طب سوزنی برای درمان بسیاری از بیماری های جسمی و روحی استفاده می شود. می توان از طب سوزنی برای کاهش درد مربوط به پانکراتیت استفاده کرد. طب سوزنی روشی است که با تکنیک های مختلف نقاط بدن را تحریک می‌کنند. سوزن های فلزی نازک وارد پوست و با دست یا تحریک الکتریکی، جابه جا می شوند.

تحقیقی که در سال 2017 ،در رابطه با پانکراس منتشر شد، اثر تسکین دهنده طب سوزنی را روی دردهای لوزالمعده، گزارش داده است. از آنجا که زمان زیادی از این تحقیق نگذشته ، مطالعات بیشتری برای تایید تاثیر طب سوزنی بر درد احشایی لازم است.

تحقیق دیگری که در سال ۲۰۱۸ ، روی آن آزمایش هایی صورت گرفت، اثربخشی روش الکتروتراپی را در تسکین درد بیماران مبتلا به پانکراتیت حاد را نشان داده است.

قبل از درمان با روش طب سوزنی با پزشک مشورت کنید!

6-زردچوبه مصرف کنید

زردچوبه دارای خواصی است که به مبارزه با بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان لوزالمعده کمک می کند. خواص ضد التهابی زرد چوبه می تواند به علت وجود کورکومین باشد.

تحقیقی در سال ۲۰۱۱، در مجله تحقیقات پزشکی هند ، حاکی از این است :« کورکومین می تواند التهاب بافت پانکراس و جراحت اندام های دیگر بدن را بهبود ببخشد.»

تحقیق دیگری در سال 2016 ،در رابطه با داروهای تسکین دهنده درد منتشر شد، حاکی از این است :« مکمل های حاوی کورکومین می توانند روشی موثر باعث تسکین درد باشند.» با این حال، مطالعات بیشتری برای اثبات تاثیرات این مکمل ها، در بلندمدت لازم است.

• یک قاشق چای خوری زرد چوبه را در یک لیوان شیر یا دو لیوان آب بجوشانید. روزی دو بار بنوشید.
• همچنین می توانید ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم مکمل های حاوی کورکومین را سه بار در روز و یا با هر وعده غذایی میل کنید. قبل از مصرف مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.

توجه: در دوران بارداری، زیاد زرد چوبه مصرف نکنید! چون ممکن است بارداریتان را در معرض خطر قرار دهد. اگر مبتلا به بیماری دیابت هستد، و یا از سنگ صفرا، اختلالات خونریزی و غیره رنج می برید، از زرد چوبه با احتیاط استفاده کنید.

7-زغال اخته را در رژیم غذایی خود بگنجانید

خاصیت ضدالتهابی زغال اخته، آن را تبدیل به داروی مناسب برای تسکین درد پانکراتیت کرده است. حتی آسیب های پانکراس که ناشی از بیماری دیابت است را کاهش می دهد. زغال اخته غنی از آنتی اکسیدان ها هستند، که پانکراس را از استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند. این ماده خوراکی می تواند خطر ابتلا به بیماری هایی مانند: سرطان لوزالمعده را کاهش دهد.

طبق گزارش موسسه تحقیقات سرطان آمریکا، زغال اخته حاوی مواد شیمیایی، مانند: آنتی سیانین ها است که به جلوگیری از رشد تومور کمک می کنند و ممکن است التهاب را نیز کاهش دهند.

به منظور حفظ سلامت پانکراس، مصرف حداقل یک فنجان زغال اخته تازه را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.

 8-قارچ ریشی مصرف کنید

قارچ ریشی، ترکیبات ضدالتهابی دارد که می توانند التهاب را در   پانکراس کاهش دهند. این امر به نوبه خود جلوی پیشرفت بیماری پانکراتیت را می گیرد. این قارچ همچنین غنی از مواد فوتو شیمیایی است که مانع آسیب رادیکال های آزاد به بدن می شوند؛ در نتیجه خطر ابتلا به سرطان های متعدد از جمله سرطان لوزالمعده را کاهش می دهند.

تحقیقی در سال 2014 در مجله  Mediators of Inflammation،حاکی از این است :« قارچ خاصیت ضدالتهابی دارد و در درمان از آن استفاده می شود.»

تحقیق دیگری  در سال ۲۰۱۶، روی موش ها انجام شد، مصرف این قارچ را به عنوان درمان احتمالی برای پانکراتیت حاد نشان می دهد. با این حال، باید روی انسان تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.

اگر از این قارچ ها برای درمان استفاده می کنید، آنها را به صورت خشک مصرف کنید. این نوع قارچ به راحتی در بازار به صورت مایع، کپسول و یا پودر موجود است.

مصرف روزانه 150 تا 300 گرم قارچ ریشی به تسکین التهاب در فرآیند بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، کمک می کند.

پیشگیری از پانکراتیت

برای پیشگیری از پانکراتیت، تغییرات مختلفی در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا سالم تر بمانید، این تغییرات عبارتند از:

• مصرف الکل را به حداقل برسانید. از سیگار کشیدن اجتناب کنید. اگر از اعتیاد رنج می برید، با یک پزشک مشورت کنید؛
•  رژیم غذایی حاوی میوه ها، سبزیجات و پروتئین ها داشته باشید و مصرف کربوهیدرات ها و چربی ها را محدود کنید؛
• در طول روز، مایعات زیاد مصرف کنید؛
• به جای نوشیدن قهوه، چای سبز بنوشید که برای سلامتی تان مفید است؛
• غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها را برای مبارزه با آسیب های شدید رادیکالهای آزاد مصرف کنید.

نکات اضافی

• مدیتیشن را امتحان کنید؛ چون به تسکین درد ناشی از بیماری های مزمن کمک می کند.
• استرس ذهنی و روحی به شدت روی درد و تورم بدن تاثیر می‌گذارد. در نتیجه سعی کنید استرس تان را تا حد امکان کاهش دهید؛
• عصاره آلوئه ورا را بنوشید؛ چون حاوی ترکیبات ضد التهابی است که می تواند به کاهش التهاب پانکراس کمک کند؛
• پاپایا، یکی دیگر از موارد مغذی است که برای درمان پانکراتیت مصرف می شود.

عوارض مربوط به پانکراتیت

اگر پانکراتیت به موقع درمان نشود، ممکن است عوارضی ایجاد کند، از قبیل :

• کیست کاذب، کیسه ای حاوی مایعات است که اگر پاره شود، می‌تواند منجر به خونریزی داخلی شود. همچنین تنگی نفس رخ می دهد که روی عملکرد ریه ها تاثیر می گذارد؛
• دیابت، بیماری است که ممکن است ناشی از کاهش سطح انسولین باشد و در نتیجه باعث التهاب لوزالمعده شود؛
• اگر پانکراتیت مزمن درمان نشود، منجر به سرطان می شود؛
•  جذب ضعیف مواد غذایی، می تواند منجر به کاهش ناخواسته وزن شود؛
•  از آنجا که پانکراتیت همراه با اسهال، استفراغ، و حتی خونریزی داخلی است، می تواند باعث شوک هیپوولمیکی شود.شوک هیپوولیمیکی، وضعیت خطرناکی است که به دلیل از دست دادن بیش از ۲۰ درصد از خون و یا مایعات بدن رخ می دهد؛
•  اندام های دیگر بدن از جمله کلیه ها، ریه ها و قلب ممکن است آسیب ببینند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم:

پانکراتیت با علائمی از جمله درد شکمی، تهوع، استفراغ، مشکلات تنفسی و مشکلات سوء هاضمه مشخص می شود. این نشانه ها مختص این بیماری نیستند. و اغلب می توانند نشانگر یک بیماری دیگر نیز باشند.

به منظور تشخیص صحیح بیماری ، توصیه می شود که یک متخصص علائم شما را به درستی ارزیابی کند تا باعث بهبود بیماری شده و منجر به بروز مشکلات جدی تر نشود.

در مورد درمان بیماری های زیر اطلاعات بیشتری کسب کنید :

خشکی دهان در صبح و ۱۷ روش درمان برای خشکی گلو و دهان در خانه

خواص چای نعناع برای قاعدگی ، کاهش تب و انواع بیماری های دیگر

درمان بی اشتهایی با چند روش ساده در خانه

منبع