علت سرد شدن پا ها چیست؟ ۱۲ بیماری تهدید کننده!!

زمانی که پاهای شما نسبت به بقیه بدن، در دمای پایین تری قرار داشته باشد، دچار سردی پا می‌شوید. سرد شدن پا یک اتفاق کاملا طبیعی است؛ مخصوصا اگر در محیطی با شرایط آب و هوایی سرد زندگی می‌کنید. در کل شدن شدن پا ها به علت استرس، گردش خون ضعیف ، مصرف دخانیات، کلسترول بالا و مشکلات قلبی، کم‌خونی، دیابت و کم کاری تیروئید می باشد. گاهی اوقات هم تنها آب و هوای سرد باعث سرد شدن پاهایتان می شود.

دلایل زیادی می‌توانند باعث سردی پا شوند. در اغلب موارد، پوشیدن لباس‌ها و جوراب‌های گرم، به حل این مشکل کمک می‌کند. امروز در دکترچک، قصد داریم به بررسی علت‌های سرد شدن پا و راه‌های درمان آن‌ها بپردازیم. با ما همراه باشید…

چه کسانی دچار سرد شدن پا می‌شوند؟

اغلب افرادی که دچار سردی پا می‌شوند، معمولا بالا تنه گرمی دارند و در عوض، پایین تنه و مخصوصا کف پاهایشان سرد است. دلایل بسیاری می‌توانند باعث سرد شدن پا شوند. به عنوان مثال جریان خون ضعیف یا مصرف برخی از دارو‌ها، باعث کاهش دمای پاها می‌شوند.

هر کسی می‌تواند دچار این عارضه شود؛ اما افرادی که در مناطق آب و هوایی سرد و خشک یا سرد و مرطوب زندگی می‌کنند، بیشتر از سایرین سردی پا را تجربه می‌کنند. همچنین، افرادی که دارای شرایط زیر هستند، معمولا دچار سردی پای گاه و بیگاه می‌شوند:

• دارای مشکلات خودایمنی؛
• مشکل در گردش خون بدن؛
• برخی مشکلات هورمونی؛
• برخی از مشکلات سیستم عصبی بدن.

گاهی اوقات همراه با سردی پا، درد و گزگز خفیفی را نیز تجربه می‌کنید که در اکثر مواقع، طبیعی است.

علائم سردی پا

سردی پا معمولا همراه با برخی علائم خفیف دیگر است. این عارضه، گاهی اوقات حتی در آب و هوای گرم نیز دیده می‌شود. علائم رایجی که همراه با سرد شدن پا هستند، عبارتند از:

• درد خفیف و ضربانی در قسمت کف پا و انگشتان؛
• تغییر رنگ پاها و انگشتان پا به قرمز، آبی یا بنفش؛
• سردتر شدن پاها در شب؛
• بی حسی قسمتی یا تمام پا؛
• دیرتر گرم شدن پا.

علت سردی پا

سرد شدن پاها دلایل زیادی ممکن است داشته باشد؛ برای مثال: آب و هوای زمستانی، گردش خون ضعیف، اختلالات عصبی و … می توانند بر روی دمای پاهایتان تاثیر بگذارند.  این دلایل شامل موارد زیر می شود:

1- آب و هوای سرد محیط

سرد بودن پاها در آب و هوای سرد، کاملا طبیعی است. وقتی وارد محیط سردی می شوید، رگ های خونی تان در اندام های دورتر از قلب (مانند: دست و پا) منقبض و جریان خون در این قسمت ها کمتر می شود. پس از کاهش جریان خون، گرمای آن قسمت ها هم کمتر می شود.

با گذشت زمان دمای کلی بدن هم کاهش یافته و هر چه دمای هوا پایین تر باشد و جریان خون هم کمتر شود، اکسیژن درون بافت ها کمتر شده و آن قسمت از بدن به رنگ خاکستری مایل به آبی در می‌آید. این تغییر رنگ دائمی نیست و با گرم شدن بدن از بین می رود.

بعضی از افراد دچار سندرمی به نام «رینود» هستند. این سندرم باعث کاهش جریان خون در بدن می شود و در صورت سرد شدن هوا، باعث بی حسی و رنگ پریدگی انگشتان دست و پا می شود. سندرم رینود قابل درمان است و جای نگرانی ندارد.

2- استرس و اضطراب زیاد

استرس یکی از مهمترین علت سردی پاهاست. وقتی مضطرب می شوید یا استرس دارید، بدنتان آدرنالین تولید می کند. آدرنالین باعث انقباض رگ های خونی می شود و در نتیجه جریان خون در تمام بدن کاهش پیدا می کند. ترشح این هورمون باعث می شود که بدن در صورت آسیب جسمانی، انرژی کافی برای آمادگی فیزیکی داشته باشد.

با کمتر شدن جریان خون در تمام قسمت های بدن، کم کم دمای بدن پایین می آید و ممکن است دست ها و پاها سرد شوند.

دنیای مدرنی که در آن زندگی می کنیم پر از مسائل و مشکلات استرس زا است؛ اما همه این مسائل برای بدن ما خطرناک نیستند. با این حال بدن در برابر این استرس ها واکنش نشان می دهد و این می تواند برای ما مضر باشد. به همین خاطر بهتر است برای کاهش تنش های زندگی روزمره تان از راهکارهای اساسی پیروی کنید.

۳- گردش خون ضعیف در بدن

گردش خون ضعیف نیز از رایج‌ترین دلایل سرد شدن پا است. قلب مسئول پمپاژ خون است و به دلیل فعالیت زیادش، گرمای زیادی آزاد می‌کند. بخشی از این گرما توسط ریه‌ها مهار شده و از طریق تنفس، از بدن خارج می‌شود و‌ بخش دیگر آن، از طریق جریان خون، به نقاط مختلف بدن منتقل می‌شود. چنانچه عملیات خونرسانی به برخی از نقاط بدن به درستی صورت نگیرد، آن نقاط به خوبی گرم نمی‌شوند.

مشکل گردش خون، می‌تواند به دلیل بیماری‌های قلبی، بی‌تحرکی، استعمال دخانیات، افزایش سن، اضافه وزن و مصرف مشروبات الکلی ایجاد شود.

۴- کم خونی

اغلب افرادی که دچار کم خونی هستند، دچار سردی پا و دست می‌شوند. کم خونی زمانی ایجاد می‌شود که تعداد گلبول‌های قرمز خون، از حد نرمال کمتر باشد. حتی بسیاری از افراد سالم نیز با مشکل کم خونی مواجه‌اند. بهترین راه برای درمان این مشکل، تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل‌های خوراکی است.

۵- اختلالات عصبی

شاید عجیب به نظر برسد؛ اما موارد زیادی دیده شده که شخصی بعد از آسیب به اعصابش، از سرد شدن پا هایش شکایت می کند. این آسیب ها ممکن است در اثر صدمه به سر یا ضربه مغزی یا آسیب به بافت ها (مانند: یخ زدگی شدید بدن) و در نتیجه برخی مشکلات پزشکی مانند: دیابت به وجود بیایند.

نوروپاتی محیطی فقط به دلیل ابتلا به دیابت به وجود نمی آید؛ بلکه دلایل دیگر این بیماری، ممکن است بیماری های کبد، کلیه، عفونت و مشکلات ژنتیکی باشد. پیدا کردن مشکل اصلی و درمان آن می تواند به سرد شدن ناگهانی و طولانی مدت پاها خاتمه دهد.

۶- دیابت نوع 1 و نوع 2

دیابت درمان و کنترل نشده، باعث آسیب به اعصاب می‌شود. آسیب عصبی در افراد دیابتی، می‌تواند باعث ایجاد علائمی نظیر سرد شدن، گزگز و یا بی‌حسی پا شود. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید و دچار سرد شدن پا شده‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر، برای بررسی علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.

۷- کم کاری تیروئید

زمانی که غده تیروئید، به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند، فرد دچار کم کاری تیروئید می‌شود. از آنجایی که هورمون‌های تیروئید به طور مستقیم بر روی متابولیسم بدن تاثیر می‌گذارند، و از طرف دیگر، متابولیسم بدن تاثیر مستقیمی بر روی ضربان قلب و دمای بدن دارد، کم کاری تیروئید می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب و در نتیجه سرد شدن پاها شود.

دیگر علائم کم کاری تیروئید، عبارتند از: خستگی، افزایش وزن و مشکلات حافظه.

۸- عوارض جانبی برخی داروها

برخی از دارو‌ها، باعث ایجاد تداخل در جریان خون می‌شوند. این عوارض جانبی، در نهایت منجر به برخی از مشکلات مانند سرد شدن پا می‌شود. برخی از داروهایی که باعث سردی پا می‌شوند، عبارتند از:

• داروهای فشار خون (مانند بتا بلوکرها)؛
• داروهای سردرد (مانند ارگوتامین)؛
• داروهای سرماخوردگی (مانند سودوافدرین).

۹- شوک

برخی از افراد، به دلایل مختلفی نظیر مشکلات قلبی، سپسیس، واکنش آلرژیک، آسیب عصبی و… دچار شوک می‌شوند. این شوک‌ها، به صورت شدید و خفیف هستند و عوارضی نظیر سرد شدن بدن و مخصوصا سرد شدن کف پا دارند.

۱۰- نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی معمولا در افراد دیابتی دیده می‌شود؛ اما افراد غیر دیابتی نیز ممکن است به این عارضه مبتلا شوند. برخی از موارد که باعث ابتلا به نوروپاتی محیطی می‌شوند عبارتند از ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی، مصرف بیش از حد الکل، وجود اختلال در مغز استخوان؛ کمبود ویتامین‌های حیاتی بدن، کم کاری تیروئید و مصرف برخی از دارو‌ها.

۱۱- پدیده رینود

افرادی که به پدیده رینود دچار هستند، نسبت به افراد عادی، واکنش بیشتری نسبت به سرما نشان می‌دهند. زمانی که دما کاهش می‌باید، این افراد، در انگشتان پا و دستشان، احساس یخ‎زدگی و بی‌حسی می‌کنند. حتی گاهی اوقات، تغییر رنگ واضحی در انگشتان آن‌ها دیده می‌شود. با گرم‌تر شدن دمای محیط، انگشتان شروع به قرمز شدن و گزگز کردن می‌کنند.

این عارضه به دلایل مختلفی مانند استرس، آب و هوای خیلی سرد و… تشدید می‌شود. دلیل اصلی ایجاد پدیده رینود، اسپاسم و باریک شدن رگ‌های خونی منتهی به دست و پا است. حتی گاهی اوقات قسمت‌های مختلف بدن نظیر‌ بینی  لب‌ها، گوش و نوک سینه‌ها دچار تغییر رنگ و یخ زدگی می‌شوند. زنان بیشتر از مردان به پدیده رینود دچار می‌شوند و آمار‌ها نشان می‌دهد این پدیده در آب و هوای سرد و خشک شایع‌تر است.

برخی از بیماری‌ها مانند روماتیسم مفاصل، مصرف برخی از داروها، آسیب به دست و پاها، لوپوس، سندرم تونل کارپال و… می‌توانند باعث ایجاد پدیده رینود شوند.

۱۲- بیماری بورگر

بورگر بیماری نادری است و با مصرف تنباکو و دخانیات مرتبط است. این بیماری، باعث متورم شدن رگ‌های خونی و کند شدن جریان خون بدن می‌شود. ایجاد لخته و عفونت از عوارض جانبی شایع بیماری بورگر است.

درمان خانگی سرد شدن پا ها

بهترین راه برای پیشگیری و درمان سرد شدن پاها و علائم دیگر، مراجعه به پزشک و مشورت با اوست.

البته راه هایی هم هستند که با انجام آن ها در خانه می توانید تا حد  زیادی مشکل سرد شدن پاهایتان را حل کنید. این راهکارها عبارتند از:

داشتن تحرک

یک حرکت ساده مانند: بلند شدن و نرمش کردن می تواند باعث گرم شدن بدن و افزایش جریان خونتان شود. به همین سادگی!

برای اینکار نیازی به محیط بزرگ یا ابزار ورزشی ندارید. خیلی ساده از سر میزتان بلند شوید، دور اتاق کوچکتان چند بار راه بروید یا درجا بزنید.

اگر حیاط یا محیط بزرگی در اختیار دارید، می توانید کمی بدوید یا حرکات پرشی انجام دهید تا بدنتان زودتر گرم شود.

پوشیدن جوراب و کفش راحتی گرم

استفاده از جوراب های کلفت و گرم یکی از راهکارهای خوب برای گرم کردن پاهاست. اگر در خانه تان فرش و یا کفپوش گرم ندارید، می توانید از دمپایی های خانگی و گرم استفاده کنید.

علاوه بر این، اگر برای چند دقیقه پاهایتان را بالاتر از سطح بدنتان نگه دارید، می توانید زودتر آن ها را گرم کنید.

حمام پا

یکی از راهکارهایی که نتیجه سریع دارد، استفاده از حمام پای گرم است.

یک ظرف را پر از آب گرم کنید و پاهایتان را برای 10 الی 15 دقیقه درون آن قرار دهید تا جریان خون در پاهایتان بیشتر شود. این کار را می توانید قبل از خواب انجام دهید تا خوابی راحت و پر آرامش داشته باشید.

افرادی که دچار آسیب عصبی ناشی از بیماری دیابت هستند، نباید از آب خیلی داغ استفاده کنند! چون در خیلی از مواقع متوجه گرمای دقیق آب نمی شوند و ممکن است دچار سوختگی شوند.

استفاده از پدهای گرمایشی یا کمپرس گرم

اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به خاطر مشکل سرد شدن پاهایتان نمی توانید به درستی بخوابید، پیشنهاد می کنیم از پدهای گرمایشی یا کمپرس گرم استفاده کنید. وقتی به رخت خواب می روید، کمپرس گرم را در زیر پتو و در نزدیک پاهایتان قرار دهید تا پاهایتان به خوبی گرم شوند.

استفاده از این روش علاوه بر گرم کردن پاها، به تسکین و آرامش عضلات هم کمک می کند و خستگی روزانه را از بین می برد.

راه‌های تشخیص علت سردی پا

از آنجایی که سردی پا می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، می‌بایست علت دقیق آن را پیدا کنید. پزشک متخصص با معاینه فیزیکی، جمع‌آوری سوابق پزشکی بیمار، سایر علائمی که همراه با سرد شدن پا مشاهده می شوند و بررسی نتایج آزمایش (مانند آزمایش خون یا نتایج تصویربرداری قلب) علت دقیق سردی پا را تشخیص می‌دهد.

همچنین، آزمایشی به نام آزمایش شاخص مچ پا-بازو (ABI) برای اندازه گیری میزان جریان خون پا و دست وجود دارد که برای تشخیص بیماری شریان محیطی استفاده می‌شود.

مدیریت و درمان سردی پا

راه‌های مختلفی برای درمان سردی پا وجود دارد که هر کدام از آن‌ها، بستگی به علت سرد شدن پا، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورتی که به دلیل ابتلا به بیماری زمینه‌ای دچار سردی پا شده‌اید، پزشک متخصص، داروهای خاصی را برای کاهش عوارض بیماری تجویز می‌کند.

اگر سردی پا به دلیل مصرف داروی تجویز شده توسط پزشک باشد، نباید مصرف دارو را خودسرانه قطع نمایید. با پزشک خود تماس بگیرید و از او بخواهید داروی جایگزینی برای شما تجویز نماید یا در صورت نیاز، دوز دارو را تغییر دهد.

راهکار‌های زیر نیز، به گرم نگه داشتن پا در خانه کمک می‌کنند:

• ورزش روزانه و منظم؛
• پوشیدن جوراب‌های گرم؛
• استفاده از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزیجات و میوه‌ها؛
• گذاشتن بالش در زیر پا در زمان دراز کشیدن؛
• مصرف مایعات و هیدراته نگه داشتن بدن؛
• خودداری از مصرف الکل و دخانیات؛
• کاهش مصرف کافئین.

استفاده از کیسه آب گرم و پد‌های گرمایشی از آنجایی توصیه نمی‌شود که در زمان سرد شدن پا، زمان بیشتری طول می‌کشد تا اعصاب، گرمای شدید را متوجه شوند. به همین دلیل، در صورتی که پد یا کیسه آب گرم خیلی داغ باشد، احتمال سوختگی و آسیب به پوست پا وجود دارد.

سخن پایانی

سرد شدن پا یکی از مواردی که در فصل‌های خنک و سرد سال، بیشتر از سایر فصول دیده می‌شود. همچنین، زنان بیشتر از مردان دچار این عارضه می‌شوند. علت‌های زیادی برای سردی پا وجود دارد که شایع‌ترین آن‌ها، کم خونی است.

درمان این عارضه به علت بوجود آمدن آن بستگی دارد. برای کاهش علائم و پیدا کردن راه‌های درمان، باید با پزشک متخصص مشورت کرده و از او بخواهید بهترین گزینه‌های درمانی را به شما معرفی کند.

در صورتی که سوال یا نظری درباره سرد شدن پا دارید، لطفا آن را در قسمت نظرات مطرح کرده و منتظر پاسخ از جانب پزشکان سایت دکترچک باشید.