ترس از زایمان یا همان نام علمی «توکوفوبیا» نوعی از اختلالات ذهنی است که حدودا 10 درصد خانم های باردار درگیر آن می شوند. براساس این ترس این خانم ها با ترسی که از بارداری دارند، بارداری خود را به عقب می اندازند یا زایمان سزارین را به جای زایمان طبیعی ترجیح می دهند یا بالعکس. این نوع ترس ها یا اختلالات ممکن است در هر فردی با توجه به شرایط و علل مختلف، کاملا تفاوت داشته باشد. با دکتر چک همراه باشید…
علت ترس از زایمان چیست؟
برخی از عللی که ممکن است به این ترس دامن بزنند که شامل موارد زیر می شوند:
- استرس؛
- عدم کنترل؛
- ترس از درد زایمان؛
- ترس از تجربه زایمان ناموفق؛
- نگرانی از جنین مرده یا مرگ خودشان؛
- نداشتن حامی اجتماعی؛
- اطلاعات غلط از منابع غیر معتبر.
که البته به جز این موارد، نداشتن حس اعتماد به متخصص زنان و عوامل دیگر از این دست نیز به این شرایط کمک می کند.
انواع ترس در دوران زایمان
ترس از مرگ در موقع زایمان
باید این اطمینان را به خانم ها بدهیم که الان مانند گذشته نیست که خانم ها به دلیل فقدان امکانات در موقع وضع حمل جان خود را نیز از دست می دادند. بلکه امروز این عمل به کمک پیشرفت علم و هم چنین افزایش تجربه پزشکان به دلیل زایمانات مکرر، در محیط کاملا بهداشتی و با تجهیزات مدرن و جدید انجام می شود. شما باید به خودتان اطمینان بدهید که زایمان هم یک روند طبیعی است و این ترس شماست که آن را غیر طبیعی می کند. اگر پزشکتان به سلامت شما و احتمال خطر در بارداری تان مشکوک شود، حتما اقدامات لازم را انجام می دهند و مشکل شما را حل می کند.
حتما بخوانید: مزایا و معایب زایمان در خانه چیست؟
درست است در گذشته به دلیل عدم امکانات برخی از زنان در هنگام وضع حمل می مردند، خیلی از خانم ها در گذشته هم در چنین شرایطی زایمان های موفقی داشتند و بچه های سالمی به دنیا می آوردند. پس این افکار منفی و ترس های خود را کنار بگذارید و سعی کنید با مصرف قرص آهن و ویتامین ها خودتان را برای یک زایمان بی خطر آماده کنید.
ترس از درد زایمان
این را بدانید در مواقع زایمان طبیعی حتما با درد مواجه خواهید شد. ما این را پنهان نمی کنیم؛ اما باید اول خودتان را برای آن روز آماده کنید؛ چون در غیر این صورت ترس تان هنگام زایمان باعث می شود تا تمام ماهیچه هایتان منقبض شود و دردتان افزایش پیدا کند. اصلا نگران نباشید! علم خیلی پیشرفت کرده است از پزشکتان بخواهید که از بی حسی اپیدورال برای شما استفاده کند.
البته که پزشکتان باید استفاده از بی حسی اپیدورال را برایتان مناسب بداند. اگر این طور بود می توانید از راه های دیگری درد زایمان خود را کمتر کنید؛ مانند: تمرینات نفس گیری یا خیلی از راهکارهای آرامش بخش به کاهش دردتان کمک می کنند. در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین راه را پیش روی شما بگذارد. مثبت فکر کنید و این اطمینان را به خود بدهید که درد کشیدن شما نتیجه خوب و شیرینی در پیش دارد.
ترس از دست دادن کنترل خود در هنگام زایمان
زایمان یک وضعیت خارج از کنترل است. هیچ کس جای شما نیست پس جیغ بزنید و از دادهایی که دراثر وضع حمل می زنید، اصلا خجالت نکشید. شما در موقع زایمان در جایی خواهید بود که تنها شاهدان شما کادر پزشکی هستند و شاید همسرتان هم حضور داشته باشد. پس حتما آن ها شرایط شما را درک خواهند کرد. کادر پزشکی هم با توجه به شغل شان و دیدن مادران زیاد در موقع وضع حمل دیگر به دیدن خانم هایی در چنین شرایطی عادت دارند. بنابراین نترسید و فریاد بزنید! از جیغ کشیدنتان خجالت نکشید؛ حتی تخلیه روده و مثانه نیز در چنین شرایطی شرمندگی ندارد؛ چون هیچ کس درباره شما قضاوت نمی کند.
ترس از به دنیا آمدن نوزاد مرده یا ناقص
مرتبا با خودتان تکرار کنید که درست است برخی از نوزادان در هنگام وضع حمل ممکن است دچار مشکل شوند اما بیشتر آن ها بدون هیچ مشکلی متولد می شوند. به یاد داشته باشید که 97 درصد نوزادان سالم به دنیا می آیند و به وجود آمدن نقص در نوزاد هنگام زایمان خیلی کم اتفاق می افتد. اگر نوزادی در شرایط خطر قرار داشته باشد، یک پزشک مجرب و متخصص به سرعت اقدامات لازم را انجام خواهد داد. پیشرفت علم احتمال به دنیا آوردن نوزاد مرده را بسیار کم کرده است. باید آرام باشید و برای اطمینان خودتان تعداد دفعات حرکت جنین در رحم خود را یادداشت کنید و اگر متوجه تغییرات ناگهانی شدید با پزشک خود مشورت کنید.
ترس از زایمان زودرس
یکی دیگر از دغدغه های مادران تولد نوزاد زودتر از موعد است، خصوصا مادرانی که منتظر به دنیاآمدن اولین فرزندشان هستند و یکی از اصلی ترین نگرانی هایشان ترس از زایمان زود هنگام و کامل نشدن اندام های جنین شان است؛ چون سیستم ایمنی نوزاد خیلی ضعیف می شود و در برابر کوچک ترین عفونتی ممکن است خطر مرگ برای نوزاد را به همراه داشته باشد. همین حساسیت مادرها آمار زایمان های زودرس را بیشتر کرده است. این را بدانید که اکثر نوزادان بین هفته های 34 تا 38 بارداری خود متولد می شوند که این مقدار خیلی ناچیز است که جنین را دچار مشکلات جدی بکند. پس بیایید ترس های تان را کنار بگذارید و با چکاپ های منظم و مصرف غذاهای سالم و ویتامین های خود از زایمان زودهنگام پیشگیری کنید.
ترس از پاره شدن واژن یا اپیزیوتومی
در هنگام زایمان تقریبا نیمی از خانم ها موقع وضع حمل دچار پارگی خفیف واژن می شوند که کاملا طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. اگر در خصوص خونریزی تان نگران هستید، بهتر است چند هفته قبل از وضع حمل ماساز پرینه (ناحیه بین واژن و مقعد) را شروع کنید و با این کار خاصیت ارتجاعی بافت ماهیچه های آن را افزایش بدهید و احتمال پارگی و اپیزیوتومی را کمتر کنید.
حتما بخوانید: خوردن خرما در بارداری و تاثیر آن در تسهیل زایمان
اپیزیوتومی عملی گفته می شود که در ناحیه پرینه یک برش را به وجود می آورد تا فضای بیشتری برای به دنیا آمدن نوزاد فراهم شود.
روش های غلبه بر ترس و درد زایمان
راهکارهای مختلفی وجود دارد که ترس شما را از بین می برند و در هنگام زایمان به شما آرامش می بخشند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
به خودتان آرامش بدهید.
به مکانی آرام بروید و بدن خود را در موقعیت راحت قرار دهید. چشمانتان را ببندید و نفس های عمیق بکشید افکار منفی را کنار بگذارید و خود را در یک مکان زیبا که همیشه آرزوی رفتن به آن جا را داشتید، در مقابل چشم تان تصور کنید. سعی کنید روی عناصر این منظره در ذهنتان بیشتر تمرکز کنید از رنگ ها گرفته تا صداهای مختلف و آرامش بخش و تا چند دقیقه در این مکان فرضی بمانید و هر روز چند دقیقه این کار را تکرار کنید و بعد خودتان را در هنگام وضع حمل تجسم کنید. این روش به زایمان راحت تر کمک می کند.
به حرف های اطرافیان توجه نکنید!
حرف های منفی اطرافیان یا تجربه های زایمان خانم های دیگر، ممکن است باعث استرس و پریشانی شما بشود؛ پس تا جای ممکن این حرف ها را نشنیده بگیرید. سعی کنید به بهترین حالت ممکن فکر کنید و اگر یکی از اطرافیانتان از درد و رنج زایمان صحبت کرد، از او بخواهید تا موضوع صحبت خود را عوض کند.
از یک مشاور خوب کمک بگیرید.
اگر ترس تان از زایمان به حدی باشد که ذهن تان دائم با افکار منفی راجع به زایمان و وضع حمل درگیر شده، بهتر است با یک روانشناس یا مشاور مشورت کنید. این ترس شما روی جنین تان تاثیر منفی می گذارد و ممکن است در آینده عواقب بدی داشته باشد. تحقیقات مختلف نشان داده است که خانم هایی که نسبت به زایمان ترس و نگرانی شدید دارد، وقتی به مشاور مراجعه می کنند درد زایمان شان کمتر می شود و اجبار برای عمل سزارین در آن ها کاهش پیدا می کند.
هرگز فیلم زایمان را تماشا نکنید!
باید این نکته را بدانید که وضع حمل در خانم های باردار با یکدیگر تفاوت دارد؛ پس قطعا دیدن لحظات زایمان یک فرد دیگر کار غلطی است. شما باید به متخصص زنان خود اعتماد داشته باشید و بدانید که دیدن فیلم و عکس زایمان دیگران ترس شما را بیشتر می کند.
خودتان را پیش از زایمان آماده کنید.
بهترین اقدام این است که برای قبل از تولد نوزاد برنامه ریزی کنید. یعنی تمام لوازم و وسایل نوزاد را آماده کنید تا در روز زایمان به مشکلی برنخورید. این آمادگی به شما احساس آرامش می بخشد و ذهن تان را از نگرانی پاک می کند و شما را آرام نگه می دارد.
اطلاعات خود را بیشتر کنید و بیاموزید.
درباره هر چیزی که به نوزاد مربوط است، اطاعات کسب کنید سعی کنید کتاب خوانید و به خودتان آموزش دهید. اگر در خصوص بچه داری اطلاعاتتان را افزایش دهید، نگرانی هایتان هم کمتر می شود؛ چون بیشتر ترس و نگرانی های ما از ناآگاهی ما سرچشمه می گیرد.
بیرون بروید و پیاده روی کنید.
یکی از بهترین روش های غلبه بر نگرانی و ترس شما این است که از منزل خارج شوید و در هوای تازه پیاده روی کنید و نفس بکشید. با کسی که دوستش دارید مانند: مادر، همسر، خواهر یا هر شخص دیگری به پیاده روی بروید و افکار منفی را از خودتان دور سازید. ذهن تان را به سمت اطرافتان مشغول کنید تا استرس تان کمتر شود.
حتما بخوانید: علائم زایمان زودرس ؛ چه خطراتی شما و نوزاد را تهدید می کند؟
پیاده روی نه تنها ترس از زایمان و استرس را کاهش می دهد، بلکه باعث تقویت سلامتی و فراهم کردن شرایط برای وضع حمل راحت تر می شود. علاوه بر پیاده روی می توانید از ورزش های آرام دیگر مثل: یوگا نیز استفاده کنید. یوگا به شما کمک می کنند که ترس را از خود دور کنید و کنترل ذهن تان را به دست بگیرید.
موسیقی گوش دهید.
موسیقی به شما انرژی مثبت می بخشد و افکار منفی و ترس شما از شما دور نگه می دارد. به هر موسیقی که از آن لذت می برید یا باعث آرامش شما می شود، گوش دهید ؛ چون توانایی صحبت با فرد را دارد. البته آهنگ های شاد را به غمگین ترجیح دهید. برای این کار می توانید از موسیقی های مخصوص زنان باردار استفاده کنید که در اینترنت وجود دارد.
نفس عمیق بکشید و روی تنفس خود تمرکز کنید.
وقتی ترس و نگرانی اطرافتان می چرخید، پنجره را باز کنید و هوای تازه را به داخل ریه هایتان بکشید و نفس عمیق بکشید و تمام نگرانی ها و اضطراب خود را از جسم و روح تان دور کنید. این روش برای رهاشدن از افکار پریشان و منفی بسیار مناسب است و در زمان وضع حمل به شما در مقابل درد کمک می کند.
